Bệnh Newcastle (ND) ở đà điểu lần đầu tiên được báo cáo trên các loài chim trong vườn thú vào những năm 1950. Một đợt bùng phát ND ở đà điểu thương phẩm ở Israel đã được báo cáo vào năm 1989, nhưng ý nghĩa hơn cả là các đợt nhiễm ND cho đà điểu ở miền nam châu Phi trong những năm 1990 do kết quả của sự lây lan giả định từ gà nội thương mại. Những đợt bùng phát sau đó là mối quan tâm đặc biệt do sự bùng nổ thương mại quốc tế đối với đà điểu và các sản phẩm của chúng vào thời điểm đó. Virus ND dường như chỉ lây lan chậm qua các đàn đà điểu bị ảnh hưởng.
Mục Lục
Bệnh Newcastle ở đà điểu
Bệnh Newcastle ở đà điểu do các chủng virus Newcastle cường độc gây ra. Thường các chủng này được thải ra từ các ổ dịch Newcastle của gà, tồn tại và phân tán trong môi trường tự nhiên. Đà điểu ăn thức ăn, uống nước có virus Newcastle sẽ bị nhiễm virus và phát bệnh. Virus Newcastle sau khi xâm nhập qua niêm mạc tiêu hóa và máu tác động lên hệ thống tiêu hóa, hô hấp và thần kinh của đà điểu: thời gian ủ bệnh 4-5 ngày. Bệnh làm cho đà điểu chết với tỷ lệ cao, nhất là với đà điểu con 2-4 tháng tuổi.
- Các triệu chứng về tiêu hóa: Đà điểu ỉa chảy, phân loãng có dịch nhầy. Đà điểu đứng ủ rũ, bỏ ăn, uống nước nhiều. Do mất nước và rối loạn các chất điện giải nên đà điểu (đặc biệt là đà điểu non) bị chết do kiệt sức sau 6-8 ngày.
- Các triệu chứng hô hấp: Đà điểu có dấu hiệu chảy nước mũi, nước dãi, khó thở dần. Con vật sẽ bị chết với tỷ lệ cao sau 10-15 ngày.
- Các triệu chứng thần kinh: Đà điểu có các con run rẩy, đi đứng xiêu vẹo, ngoẹo đầu, mổ không trúng thức ăn. Bị bệnh nặng đà điểu lên cơn co giật, lăn quay, giẫy giụa, cuối cùng tê liệt chân và sẽ chết sau 7-10 ngày.
Mổ bệnh tích thấy các niêm mạc vùng họng, ruột, dạ dày, hậu môn có tụ huyết và xuất huyết đỏ lấm tấm. Màng não có từng đám tụ huyết đỏ.
Chưa có thuốc đặc trị bệnh Newcastle
Hiện không có thuốc đặc trị bệnh Newcastle cho đà điểu cũng như cho gà. Nên biện pháp phòng trị vẫn là quan trọng nhất.
Cách phòng tránh bệnh Newcastle
Biện pháp phòng trị chính là sử dụng vaccine phòng bệnh Newcastle cho đà điểu. Đối với đà điểu non từ 7- 45 ngày tuổi: Dùng vaccine Lasota nhỏ vào mắt, mũi hoặc tiêm dưới da cánh cho đà điểu. Vaccine được pha theo tỷ lệ 1/200 với nước cất. Sau khi dùng vaccine được 10-14 ngày, đà điểu non có miễn dịch chống lại virus Newcastle.
Sau 45 ngày được sử dụng vaccine Lasota, đà điểu cần phải tiêm chủng vaccine Newcastle hệ 1, cũng tiêm dưới da cánh với liều 0,2-0,3ml/một đà điểu bằng dung dịch vaccine pha với nước cất theo tỷ lệ 1/200. Vaccine sẽ tạo miễn dịch chắc chắn cho đà điểu và miễn dịch kéo dài 12 tháng.
Đối với đà điểu trưởng thành: Mỗi năm cần tiêm vaccine Newcastle một lần vào cuối mùa thu chuyển sang đông. Thực hiện vệ sinh chuồng trại và vệ sinh môi trường nuôi đà điểu để tránh lây nhiễm mầm bệnh. Chuồng trại và môi trường cần định kỳ; tiêu độc bằng các loại thuốc tiệt trùng như Csesyl 2% hoặc nước vôi 10%. Không nuôi gà trong khu vực chăn nuôi đà điểu để đà điểu không bị nhiễm virus Newcastle từ gà.
Chuồng nuôi
Nên chọn hướng có ánh nắng mặt trời, thoát nước tốt, mặt bằng cao ráo. Khu vực xung quanh yên tĩnh, tránh tiếng ồn. Chuồng nuôi thông thoáng nhưng phải giữ được âm và có sân chơi có diện tích rộng; chiều dài ít nhất là 50m để đà điểu chạy múa không bị cản trở. Sân chơi tốt nhất là thảm cỏ hoặc đất nện được nhặt sạch không có các dị vật 1 -2 tuần đầu chuồng nuôi úm được lót bằng rơm hoặc trải thảm mềm để đà điểu đi lại vững chắc và giữ ấm phần bụng. Sang tuần 3 trở đi dùng trấu, phải bào, cát khô. Vì chức năng chạy cua đà điểu rất quan trọng, nếu nhốt ở nền cứng, trơn; sẽ làm chân biến dạng, trật khớp dẫn đến hao hụt cao.
Máng ăn, uống
Đà điểu phát triển to lớn vì vậy phải sử dụng máng ăn bằng gô với kích thước 0,3 x 0,25 x 0,1m. Máng ăn. cố định ở độ cạo 0,7-0,8m để đà điểu không giẫm đạp lên và ăn uống dễ dàng. Đảm bảo 4-5 con/máng ăn. Dùng bồn cao su đựng nước uống và dùng nước sạch, lượng đủ để đà điểu uống tự do. Mỗi ngày thay nước và rửa sạch máng 1 lần; duy trì nước mát, tránh dùng nước dưới ánh mặt trời.
Cập nhật thêm kiến thức tại Artiocom.
